 |
Niwelator optyczny to małe i na pierwszy rzut oka niepozorne urządzenie. Jak działa niwelator? Jednak jest ono niezbędne na niemalże każdym placu budowy. Dzięki niemu można szybko dowiedzieć się, jaka jest różnica wysokości pomiędzy określonymi punktami. Używanie tego sprzętu jest konieczne podczas stawiania domów, aranżowania przestrzeni ogrodu, budowy dróg, a nawet w czasie remontów. Poniżej wyjaśniamy, jak działa niwelator optyczny. |
Spis treści:
- Elementy budowy niwelatora optycznego
- Zasada działania niwelatora, czyli jak mierzyć różnice wysokości?
- Jak odczytywać wyniki pomiarów z niwelatora?
- Gdzie najczęściej wykorzystuje się niwelator optyczny?
- Na co zwrócić uwagę, wybierając niwelator optyczny?
- W jaki niwelator optyczny warto zainwestować?
Elementy budowy niwelatora optycznego
Wszystkie niwelatory optyczne mają bardzo podobną budowę. Jeszcze przed wykonywaniem pomiarów urządzenie takie zawsze należy przymocować do trójnożnego statywu – dzięki temu znajduje się ono w niezmiennym położeniu. Oprócz tego do odczytu wyniku niezbędne jest wykorzystanie łaty niwelacyjnej, czyli rozkładanego teleskopowo przyrządu pomiarowego z zaznaczonym na nim podziałem geodezyjnym typu „E”.
Ten optyczny instrument pomiarowy jest zbudowany z:
- spodarki – jest to element, który pozwala połączyć niwelator ze statywem;
- śrub poziomujących i sercowej – te pierwsze z nich służą do tego, aby właściwie ustawić libellę pudełkową. Natomiast śruba sercowa mocuje i unieruchamia niwelator na statywie;
- alidady – jest to ruchomy korpus niwelatora;
- libelli pudełkowej – przypomina ona ampułkę wypełnioną cieczą, w której znajduje się pęcherzyk powietrza. Aby można było uznać, że niwelator jest prawidłowo wypoziomowany, pęcherzyk ten musi mieć określone położenie. Powinien znajdować się w środku okręgu zaznaczonego na ampułce;
- lunety – jej najważniejszą częścią jest okular. Patrząc przez niego, użytkownik niwelatora widzi dwie, przecinające się linie. Miejsce ich przecięcia wyznacza jeden z punktów, który będzie podlegał wykonywaniu pomiarów;
- kolimatora – element ten nazywany jest także celownikiem. Służy do nakierowywania urządzenia na określony punkt bez patrzenia w lunetę.
Czytaj także: Niwelator: laserowy czy optyczny?
Zasada działania niwelatora, czyli jak mierzyć różnice wysokości?
Nigdy nie miałeś do czynienia z podobnym urządzeniem i zastanawiasz się, jak działa niwelator? To nic trudnego. Warto jednak postępować zgodnie ze wskazówkami specjalistów. Przede wszystkim. Przed rozpoczęciem pracy z urządzeniem, należy dobrze zapoznać się z tym, jak działa niwelator optyczny. Jego zadaniem, jest wskazanie różnicy wysokość między dwoma punktami znajdującymi się w nawet bardzo dużej odległości. Jest to możliwe dzięki układowi optycznemu – umożliwia on odczyt pomiaru na łacie. Sprawia to, że operator urządzenia może szybko dowiedzieć się, jaka jest różnica wysokości terenu.
Aby pomiar był precyzyjny, trzeba stosować się do zasad dotyczących tego, jak mierzyć niwelatorem. Do jego obsługi i wykonywania pomiarów są zawsze potrzebne dwie osoby. Jedna z nich kalibruje urządzenie i odczytuje wynik, a druga jest odpowiedzialna za trzymanie łaty niwelacyjnej.
Jak mierzyć niwelatorem, przystępując do właściwych czynności? Pracę z niwelatorem optycznym zaczyna się od rozstawienia trójnogiego statywu i przymocowania do niego urządzenia. Następnie należy dokładnie skalibrować sprzęt – wykorzystuje się do tego śruby poziomujące oraz libellę pudełkową z pęcherzykiem powietrza.
Kolejnym krokiem jest wycelowanie kolimatora w kierunku łaty niwelacyjnej trzymanej przez drugą osobę. Aby móc odczytać wynik, trzeba także wyregulować ostrość okularu przy pomocy pokręteł. Dopiero wtedy, kiedy obraz jest bardzo wyraźny, można wykonać pomiar.
Dokładne instrukcje dotyczące tego jak obsługiwać niwelator można zwykle znaleźć w dokumentach dołączonych do sprzętu. W razie wątpliwości można także zgłosić się do producenta czy dystrybutora. Na ich stronach internetowych bardzo często znajdują się opisy urządzeń, a także porady dotyczące tego, jak działa niwelator i jak go prawidłowo używać.
Jak odczytywać wyniki pomiarów z niwelatora?
Obsługa urządzenia to jedno, ponieważ tak samo działa praktycznie każdy niwelator. Jak odczytywać jednak prawidłowo to urządzenie? To potrzebna jest konkretna wiedza, aby nie popełnić podstawowych błędów pomiarowych. Jeżeli niwelator został odpowiednio skalibrowany, a kolimator właściwie nakierowany, osoba obsługująca urządzenie widzi przez okular dwie przecinające się linie – znajdują się one na tle łaty niwelacyjnej. To właśnie wtedy istnieje możliwość odczytania wysokości pierwszego punktu pomiarowego.
Analogicznie postępuje się przy określaniu położenia drugiego punktu. W tym celu osoba trzymająca łatę niwelacyjną musi udać się we wcześniej ustalone miejsce. Operator niwelatora znowu widzi przez okular ten sam obraz, z tą różnicą, że krzyżujące się linie wskazują inną wartość na podziałce geodezyjnej. By poznać ostateczny wynik pomiarów, wystarczy porównać ze sobą dwa odczyty.
Urządzenie to jest łatwe w obsłudze i ma nieskomplikowaną konstrukcję. Mimo tego jego popularność na przestrzeni lat nie maleje. Jest ciągle tak samo często wykorzystywane podczas różnego typu prac w terenie.
Gdzie najczęściej wykorzystuje się niwelator optyczny?
Wiedząc, jak działa niwelator optyczny, można bez problemu stwierdzić, że to niewielkie urządzenie pomiarowe sprawdza się przede wszystkim na placach budowy. Jednak, w czym dokładnie pomaga i co można dzięki niemu ustalić? Dla osoby, która nie jest specjalistą, to może nie być do końca oczywiste. Optyczny niwelator przyda się, aby określić różnicę między poziomem terenu na dwóch krańcach działki. To przydaje się w przypadku konieczności planowanego wyrównania terenu. To jednak nie wszystko. Sprzęt optyczny sprawdzi się przy:
- poziomowaniu fundamentów,
- wykonywaniu wylewek w budynkach,
- wyznaczeniu spadu działki,
- układaniu chodnika,
- pracach związanych z podjazdami.
Na co zwrócić uwagę, wybierając niwelator optyczny?
Poza wiedzą dotyczącą tego, jak działa niwelator czy jak mierzyć niwelatorem, bardzo ważny będzie sam wybór urządzenia. Zależnie od konkretnych oczekiwań użytkownika potrzebne może okazać się zupełnie inny sprzęt. Dlatego podczas jego wyboru warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Specjaliści radzą, aby przyjrzeć się dokładniej takim parametrom jak:
- przybliżenie lunety – im większe przybliżenie oferuje urządzenie, tym lepsze wyniki pomiaru można osiągnąć,
- szerokość obiektywu – ta ułatwia obsługę sprzętu, a także odpowiada za jakość otrzymanego obrazu.
Przybliżenie lunety jest kwestią sporną. Zwracając uwagę na ten parametr, warto dodatkowo uwzględnić zakres czynności, do których będzie służył niwelator. Jeżeli planuje się wykonywać nim pomiary na niewielkich odległościach to większe przybliżenie, zamiast je ułatwiać, będzie wpływało na znacznie trudniejszą pracę.
Poza wspomnianymi właściwościami ważne jest także uwzględnienie, w jakich warunkach będzie wykorzystany niwelator. Jeżeli ma być użytkowany na zewnątrz budynku, to koniecznie warto zwrócić uwagę na jego odporność na niekorzystne czynniki atmosferyczne np. deszcz. Sprzęt, który będzie stosowany w budynkach, powinien z kolei być wytrzymały wobec zakurzenia.
Nie bez znaczenia jest także ogólna jakość sprzętu, czy producent odpowiedzialny za jego wykonanie. Zdecydowanie lepsza będzie inwestycja w sprawdzoną firmę, która gwarantuje wytrzymałość wyposażenia na długie lata.
W jaki niwelator optyczny warto zainwestować?
Zakup konkretnego modelu sprzętu pomiarowego zależy przede wszystkim od indywidualnych potrzeb przyszłego użytkownika. Mniej zaawansowanego urządzenia będzie potrzebowała osoba, która będzie korzystała z niego sporadycznie do prostych prac, jak wykonanie wylewki w budynkach. Z kolei dla fachowców na co dzień zajmujących się różnymi czynnościach na placach budowy zdecydowanie bardziej polecany będzie profesjonalny sprzęt.
Na szczególną uwagę zasługuje niwelator optyczny CN-24. To niewielkich rozmiarów sprzęt o bardzo dobrych parametrach technicznych. Zapewnia dość duży obiektyw o średnicy 38 mm, co pozwala na uzyskanie przejrzystego obrazu. Bardzo dużym plusem jest także aż 24-krotne powiększenie lunety. Poza swoimi właściwościami sprzęt ten jest ceniony także za atrakcyjną cenę w stosunku do oferowanych możliwości.