 |
Niwelator jest jednym z najważniejszych instrumentów wykorzystywanych na etapie przygotowywania placu budowy do realizacji inwestycji. Jego zadaniem jest przede wszystkim wskazywanie różnic wysokości pomiędzy punktami w terenie w celu ich wyrównania np. pod budowę drogi czy domu. Aby urządzenie dostarczało prawidłowych wyników pomiaru, niezbędna jest rektyfikacja niwelatora. Na czym ona polega? |
Jak działa niwelator?
Realizacja każdej inwestycji budowlanej musi być poprzedzona pracami geodezyjnymi. Są one niezbędne w celu określenia, czy teren jest wystarczająco równy do postawienia na nim obiektu. Nawet niewielkie odchylenie od pionu czy poziomu może doprowadzić do katastrofy budowlanej. Im wyższy jest budynek czy im większa konstrukcja, tym poważniejsze jest też zagrożenie bezpieczeństwa.
Zmierzenie pionów i poziomów za pomocą zwykłej taśmy mierniczej nie jest możliwe. Dlatego do weryfikowania różnic wysokości stosuje się niwelator. To niewielkie urządzenie jest ustawiane na statywie. Zasada jego działania jest zbliżona do sposobu funkcjonowania poziomicy. Jednak poszczególne urządzenia mogą się różnić budową – zależnie od tego, czy są to niwelatory optyczne, czy laserowe.
Jeśli korzystasz z niwelatora do pomiarów na placu budowy, oprócz statywu musisz też zastosować łatę niwelacyjną. Jest to rodzaj listwy z umieszczoną na niej podziałką geodezyjną. Pozwala ona odczytać wysokości bezwzględne lub względne, zależnie od typu wykonywanego pomiaru.
Rektyfikacja niwelatora – po co jest potrzebna?
Wszystkie urządzenia pomiarowe stosowane na placach budowy oraz w innych miejscach trzeba od czasu do czasu poddać kalibracji. Wynika to z faktu, że podczas eksploatacji czy przenoszenia niektóre elementy takich mierników mogą zostać rozregulowane. Na poprawność ich działania wpływają też czynniki środowiskowe, takie jak np. zmiany temperatury powietrza czy wilgotności. Pomimo solidnego wykonania, te przyrządy nie są całkowicie odporne na niekontrolowane zmiany parametrów. Mogą one następować np. w konsekwencji naturalnej właściwości materiałów dotyczącej zmiany objętości w różnych temperaturach.
Do zakłócenia poprawności pomiarów przyczyniają się też błędy ludzkie, takie jak niewłaściwe użytkowanie czy przechowywanie sprzętu. Nawet minimalne przesunięcie pokrętła spowoduje zafałszowanie wyniku, który przecież musi być bardzo dokładny. Dlatego przed pomiarami geodezyjnymi niezbędna jest rektyfikacja niwelatora. Co to znaczy i na czym polega taka czynność?
Na czym polega rektyfikacja niwelatora?
Rektyfikacja to inaczej kalibracja. Pojęcie to oznacza ustawienie podstawowych parametrów wyjściowych na poziomie określonym przez producenta. Rektyfikacja niwelatora jest procesem kilkuetapowym, zazwyczaj przeprowadzanym w warunkach terenowych. Obejmuje ona następujące czynności:
- ustawienie instrumentu na statywie i wypoziomowanie go tak, aby pęcherzyk w libelli znalazł się w kółku (libella znajduje się w układzie prostopadłym do głównej osi niwelatora),
- odwrócenie libelli o 180° i ponowne sprawdzenie położenia pęcherzyka powietrza,
- porównanie pionowej kreski pomiarowej z luźno zawieszonym pionem, w celu wykrycia potencjalnego błędu kresek siatki celowniczej (pomiar wykonuje się przy bezwietrznej pogodzie),
- upewnienie się, czy linia pozioma siatki celowniczej pokrywa się z widocznym punktem pomiarowym (przez obrót instrumentu za pomocą leniwki),
- sprawdzenie elementu samopoziomującego niwelatora,
- sprawdzenie zakresu działania mechanizmu kompensatora (przez wykonanie kilku pomiarów testowych w skrajnych pozycjach pęcherzyka libelli sferycznej).
Rektyfikacja niwelatora jest niezbędna, aby uzyskać pewność, że wykonany za jego pomocą pomiar będzie dokładny. Proces ten należy przeprowadzić zawsze przed użyciem urządzenia w terenie, nawet jeśli wcześniej działało ono poprawnie. Przed rektyfikacją warto też ocenić sprawność mechaniczną sprzętu oraz stan techniczny elementów układu optycznego.
Z naszego bloga dowiesz się również, jak używać poziomicy laserowej.