 |
Niwelatory optyczne stanowią tę grupę instrumentów pomiarowych, które cieszą się dużą popularnością. Wpływ na to ma nie tylko cena takiego sprzętu (w porównaniu np. do niwelatorów laserowych), ale przede wszystkim trwałość i łatwość użytkowania. Korzystają z nich nie tylko specjaliści na placach budowy domów, dróg czy torów kolejowych, ale przydatne są też przy mniej wymagających pracach terenowych. |
 |
Wszelkie pomiary niwelacyjne wymagają niezwykłej precyzji. Dlatego też przed przystąpieniem do jakichkolwiek działań przy użyciu niwelatora, należy bardzo dokładnie sprawdzić sprzęt, który mamy do dyspozycji oraz dokonać jego tzw. rektyfikacji, czyli kalibracji instrumentu, by uniknąć błędów.
|
 |
Remonty, układanie płytek, a nawet montaż półek na ścianie to nie zawsze bułka z masłem. Glazura musi być równo przytwierdzona do podłoża, a meble powinny wisieć zawsze w jednej linii. Dlatego trzeba wykorzystywać wszelkie możliwe sposoby, aby ułatwić sobie takie prace. W tym celu warto sięgać po profesjonalne narzędzia, do których należy właśnie poziomica laserowa. |
 |
Niwelator optyczny to małe i na pierwszy rzut oka niepozorne urządzenie. Jak działa niwelator? Jednak jest ono niezbędne na niemalże każdym placu budowy. Dzięki niemu można szybko dowiedzieć się, jaka jest różnica wysokości pomiędzy określonymi punktami. Używanie tego sprzętu jest konieczne podczas stawiania domów, aranżowania przestrzeni ogrodu, budowy dróg, a nawet w czasie remontów. Poniżej wyjaśniamy, jak działa niwelator optyczny. |
 |
Laser krzyżowy można nazwać nieco bardziej rozbudowaną poziomicą laserową. Główna różnica między nimi polega na tym, że pierwsze narzędzie generuje nie jedną, ale dwie wiązki światła. To sprawia, że zastosowanie tego urządzenia jest znacznie bardziej wszechstronne niż w przypadku tradycyjnej poziomicy. |
 |
Praca z użyciem lasera, szczególnie wykorzystywanym jako narzędzie pomiarowe, nie kojarzy się z występowaniem zagrożeń dla zdrowia. Warto jednak pamiętać, że wiązka laserowa ma bardzo dużą moc i energię, dlatego nie jest obojętna ludzkiego organizmu. |
 |
W dzisiejszym wpisie naświetlimy temat wyboru lasera rotacyjnego. Opiszemy poszczególne funkcje, którymi dysponują lasery rotacyjne oraz napiszemy, do których prac które z nich są przeznaczone. Na końcu przedstawimy prosty schemat ułatwiający wybór instrumentu. |
 |
To pytanie często zadają sobie użytkownicy, którzy przesiadają się z klasycznego sprzętu na sprzęt laserowy. Który lepszy? Jaki laser będzie dla mnie odpowiedni? Krzyżowy? Wieloliniowy? Rotacyjny? W tym wpisie rozwiejemy wszystkie wątpliwości. Jeżeli masz wątpliwość, jakie urządzenie wybrać i czy w planowanych pracach lepiej sprawdzi się laser liniowy, czy rotacyjny - koniecznie zapoznaj się z podpowiedziami, jakie przygotowaliśmy. |
 |
Czy lepiej kupić - jak zawsze - niwelator optyczny czy laserowy? Ale czy laser nie jest zbyt skomplikowany? A co z dokładnością? Czy zrobię nim to, co do tej pory robiłem niwelatorem optycznym? Czy po zakupie lasera będę zmuszony mimo wszystko dokupić niwelator optyczny? Przed takimi dylematami staje wielu użytkowników wymieniających swój sprzęt na nowszy. W tym wpisie wyjaśnimy, jaki sprzęt przeznaczony jest dla kogo. |
Spis treści:
Niwelator optyczny
Historia niwelatorów optycznych zaczęła się jeszcze w XIX wieku, i od momentu ich wynalezienia do dziś wiele się zmieniło. Początkowo ich obsługa była wymagająca i skomplikowana. Obraz w lunecie był odwrócony, a niwelatory nie były wyposażone w kompensator. Zamiast niego, stosowano bardzo dokładną libellę zapewniająca odpowiednią precyzję pomiaru. Potem wynaleziono kompensator, a w latach 70 XX wieku obraz przestał być odwrócony.
Jeżeli chcesz wiedzieć jak jest zbudowany współczesny niwelator, zajrzyj tutaj: "Jak wygląda niwelator w środku".
Obsługa niwelatorów stała się znacznie prostsza, ale praca nim nadal wymaga zaangażowania dwóch osób. Jedna z nich trzyma łatę, druga robi odczyty korzystając z lunety i krzyża nitek niwelatora. W tej chwili niwelatory optyczne są w zasadzie konstrukcją już nierozwijaną. Pojawiają się drobne usprawnienia, udoskonalone kompensatory, lepsze materiały z których są wykonywane ale zasada ich działania pozostaje od wielu lat niezmieniona.
Jeszcze niedawno niwelatory optyczne były bardzo drogie i korzystali z nich tylko geodeci. Dziś ich ceny znacznie spadły, i można je spotkać w zasadzie na każdym placu budowy. Mają różne powiększenia lunety i osiągają różne dokładności, które jednak są zawsze wyższe, niż w przypadku niwelatorów laserowych. Podlegają jednak także pewnym ograniczeniom, które laserów nie dotyczą: ze względu na krzywiznę ziemi nie stosuje się stanowisk pracy o celowej dłuższej niż około 70 metrów. Są też bardziej czułe na wibracje w miejscu pracy (maszyny, samochody), dużo gorzej znoszą także transport. Niwelatory optyczne są niezastąpione w pracach geodezyjnych i inżynieryjnych, a także przy precyzyjnym przenoszeniu wysokości.
Laser rotacyjny
Niwelatory laserowe są dużo młodszym wynalazkiem, a ich historia rozpoczyna się w latach 80’tych XX wieku. Od tego czasu bardzo wiele się zmieniło, a funkcje w które są wyposażone i sama ich konstrukcja wciąż jest rozwijana.
Więcej na temat budowy i ewolucji niwelatorów laserowych dowiesz się z tego wpisu na naszym blogu: "Jak wygląda laser rotacyjny w środku".
Są pozbawione wielu ograniczeń niwelatorów optycznych: do ich obsługi wystarczy jedna osoba, a zasięg ich pracy często przekracza 300 metrów. Praca z nimi jest bardzo łatwa, a same lasery obrotowe są często wyposażone w szereg funkcji dodatkowo ją ułatwiającą: skanowanie, spadki, TILT i wiele innych. Ich dokładność jest jednak trochę mniejsza od niwelatora optycznego, od 15 do 4,6mm/100m to świetny wynik, ale gorszy od 2,5 do 1,5mm/km dla niwelatorów optycznych.
Dziś niwelatory laserowe stosuje się na każdym placu budowy i na każdym jej etapie. Korzysta się z nich przy budowie budynków, dróg, ogrodzeń, boisk, ogrodów i wielu innych. Niwelatory laserowe mają zastosowanie właściwie wszędzie poza pracami geodezyjnymi i inżynieryjnymi. Zatem wybrać niwelator optyczny czy laserowy?
Niwelator optyczny czy laserowy - porównanie
| Niwelatory optyczne | Niwelatory laserowe | |
| |
 |
|
| Zalety |
|
|
| Wady |
|
|
Niwelator laserowy czy optyczny - i do jakich zadań?
Wcześniej omówiliśmy podstawowe różnice między niwelatorami laserowymi a optycznymi - teraz skupmy się na bardziej specjalistycznych kwestiach. Przyjrzymy się nieco głębiej i bardziej szczegółowo różnorodnym dziedzinom, w których opisywane narzędzia znajdują swoje zastosowanie.
Gdzie lepiej wykorzystać niwelator optyczny niż laserowy?
Przykładowe zastosowania niwelatorów optycznych
Niwelatory optyczne stanowią nieodzowne narzędzie przy tworzeniu projektów, w których precyzyjne pomiary różnic wysokości mają kluczowe znaczenie. Jeśli stoisz przed wyborem między niwelatorem laserowym i optycznym przy tworzeniu map i pomiarach na długich dystansach, opracowywaniu planów zagospodarowania terenu czy budowy infrastruktury - ta druga opcja będzie zdecydowanie lepsza.
Bardziej skomplikowane prace pomiarowe to również kluczowy obszar zastosowania niwelatorów optycznych. Przy realizacji zadań z tej dziedziny, które wymagają dokładnego ustawiania osi i wyznaczania linii widoczności, geodeci zdecydowanie preferują niwelatory optyczne ze względu na ich dokładność.
Architekci zapytani: "niwelator optyczny czy laserowy?" także wybiorą wersję optyczną, szczególnie przy pracy z budynkami historycznymi czy architekturą krajobrazu. W tworzeniu ogrodów, parków czy rekreacyjnych przestrzeni niwelatory optyczne pomagają w osiągnięciu harmonijnego poziomu terenu, aby efektem końcowym prac było estetyczne i funkcjonalne otoczenie. I podobnie, jak w przypadku opisanych wcześniej pomiarów wymagających maksymalnej precyzji - w pracach związanych z renowacją i zachowaniem zabytkowych budowli, niwelatory optyczne pozwalają na precyzyjne pomiary wysokości i detali architektonicznych.
Sprawa wygląda podobnie w przypadku badań terenów naturalnych i pomiarów geofizycznych. Niwelatory optyczne znajdują zastosowanie w badaniach przyrodniczych, na przykład do pomiarów zmian wysokości powierzchni lodowców lub zmian topografii obszarów przybrzeżnych. Szczególnie w przypadku przeprowadzania pomiarów w terenie trudno dostępnym, gdzie warunki atmosferyczne mogą utrudnić lub zakłócić działanie niwelatorów laserowych, niwelatory optyczne nadal mogą być wyborem numer jeden do dokładnych pomiarów wysokości.
Sytuacje, w których niwelator laserowy będzie lepszym wyborem
Standardowe zastosowanie niwelatorów laserowych to oczywiście budownictwo. Są nieocenionym narzędziem do pomiaru poziomu fundamentów, podłóg, sufitów, oraz innych elementów konstrukcyjnych. Dzięki automatycznemu wyrównywaniu poziomu, niwelatory wyposażone w laser umożliwiają szybkie i dokładne ustawienie elementów budowlanych. A w budownictwie mieszkaniowym i komercyjnym - ciężko wyobrazić sobie prace wykończeniowe bez ich użycia. Pomagają w dokładnym ustawianiu okien, drzwi, paneli podłogowych, oraz elementów dekoracyjnych.
Drugi obszar, w którym najczęściej spotkamy ten rodzaj niwelatorów to typowe działania w geodezji inżynierskiej. Projektowanie dróg, mostów, tuneli czy innych infrastrukturalnych projektów - niwelatory laserowe świetnie sprawdzą się przy tego typu pracach ze względu na możliwość działania na dużych odległościach i dokonywania dokładnych pomiarów na terenach trudno dostępnych.
Z niwelatorów laserowych korzystają też archeolodzy. Urządzenia te umożliwiają precyzyjny pomiar różnic wysokości w terenie archeologicznym. To kluczowy aspekt badań obszarów, które mogą zawierać warstwy różnych epok. Podobnie jak w geodezji, niwelatory laserowe są przydatne w analizie warstw ziemi w trakcie prac wykopaliskowych i tym samym pomagają archeologom w precyzyjnym określeniu różnic między kolejnymi warstwami, co jest kluczowe dla ustalenia chronologii zdarzeń na danym terenie.
Jeśli nie wiemy, czy wybrać niwelator laserowy, czy optyczny - końcowy wybór zależy od konkretnych potrzeb projektu, budżetu oraz dostępności technologii. Kluczowe jest jednak to, że oba typy niwelatorów przyczyniają się do zwiększenia efektywności prac pomiarowych oraz tworzenia solidnych i precyzyjnych konstrukcji. Współczesna inżynieria i budownictwo nie byłyby takie same bez tych narzędzi - to one pomagają osiągnąć najwyższy poziom precyzji.
 |
Dziś druga część cyklu na temat doboru statywu do urządzeń pomiarowych. Tym razem skupimy się na laserach liniowych. |
